Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – poznaj 10 objawów, które mogą wskazywać na uszkodzenia!

Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt mogą wywołać różne niepokojące objawy. Do ich powstania dochodzi najczęściej wskutek okołoporodowych uszkodzeń oraz czynników ciążowych lub genetycznych. Kiedy konieczna jest diagnostyka w tym kierunku? Warto poznać 10 oznak, które mogą o tym świadczyć!

Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – spis treści:

1. Niedojrzały układ nerwowy u niemowląt – objawy
2. Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – przyczyny
3. Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – poznaj 10 objawów, które mogą na nie wskazywać!
4. Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – na co jeszcze zwrócić uwagę?
5. Podejrzenie uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – co robić?
6. Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – jakie badania wykonać, by poznać ich przyczynę?

👶 Niedojrzały układ nerwowy u niemowląt – objawy

Układ nerwowy niemowlaka potrzebuje dużo czasu, by rozwinąć się w pełni. Wraz z kolejnymi etapami jego rozbudowy maluch osiąga tzw. kamienie milowe. Najpierw zaczyna reagować na najbliższe otoczenie i wydaje z siebie proste przypadkowe dźwięki (jest to głużenie, czyli pierwsza faza rozwoju mowy), później uczy się samodzielnie podnosić główkę i klatkę piersiową. Od 3 miesiąca życia potrafi już chwytać przedmioty, a około 3 miesiące później potrafi się samodzielnie obracać z brzuszka na plecy.

W drugim półroczu życia maluch zaczyna gaworzyć, raczkować i siadać. Potrafi także wstawać. Pomiędzy 12 a 18 miesiącem życia przychodzi najbardziej wyczekiwany przez rodziców moment, czyli samodzielne chodzenie. Skąd wiadomo, czy wszystko jest w porządku? O tym, że dynamiczny rozwój układu nerwowego został zaburzony, może świadczyć kilka oznak.

Niedojrzały układ nerwowy u niemowląt – objawy:

• drżenie brody i kończyn w pierwszym miesiącu życia,
• nadmierne ślinienie się,
• niekontrolowane prężenie się,
• wkładanie rączek do buzi,
• wykonywanie ruchów przypominających ćwiczenie – mostek,
• upuszczanie chwytanych przedmiotów.

Charakterystyczną oznaką zaburzeń układu nerwowego u niemowląt jest także tzw. odruch MORO (lub inaczej: odruch obejmowania). Maluch, który został wystraszony gwałtownym hałasem lub nagłą zmianą pozycji ciała może, w odpowiedzi na bodziec, nagle wyprostować kończyny i przyciągnąć je do ciała.

👶 Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – przyczyny

Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt mogą zostać wywołane przez czynniki środowiskowe, takie jak:

• czynniki około ciążowe, np. infekcja przebyta w trakcie ciąży,
• czynniki okołoporodowe, np. uraz mechaniczny podczas porodu.

Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt wynikają także czynników genetycznych, np. wrodzonych chorób metabolicznych. To schorzenia, w wyniku których organizm nie potrafi prawidłowo metabolizować niektórych substancji dostarczanych z pożywieniem. U malucha z chorobą metaboliczną każdorazowo po spożyciu zwykłego posiłku w komórkach i narządach mogą się kumulować nieprzetworzone substancje. Magazynowane w nadmiarze toksyny mogą  poważnie uszkodzić układ nerwowy.

Choroby metaboliczne wymagają leczenia, już od pierwszych dni życia. Polega na wdrożeniu odpowiedniej diety. Z posiłków malucha należy wykluczyć składniki, których jego organizm nie potrafi przetwarzać. W niektórych przypadkach zamiast diety eliminacyjnej konieczne będzie zastosowanie suplementacji.

Choroby metaboliczne są bardzo groźne, ponieważ nieleczone, mogą dawać poważne powikłania. Wdrożenie zawczasu odpowiedniego leczenia pozwala uchronić dziecko przed przykrymi konsekwencjami, takimi jak ataki padaczki, śpiączka czy nawet ciężkie upośledzenie rozwoju intelektualnego.

Inne genetyczne przyczyny zaburzeń układu nerwowego u niemowląt to zmiany submikroskopowe na chromosomach (tzw. mikrodelecje i mikroduplikacje). Niewielkich rozmiarów rearanżacje genomowe mogą doprowadzić do wystąpienia np. zespołu Cri du Chat. Obarczone tą wadą genetyczną dziecko charakteryzuje się opóźnieniem rozwojowym oraz licznymi defektami w funkcjonowaniu narządów.

Za uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt mogą odpowiadać także takie choroby genetyczne jak:

• stwardnienie guzowate,
• zespół łamliwego chromosomu X,
• zespół Sotosa.

👶 Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – poznaj 10 objawów, które mogą na nie wskazywać!

Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt nie ujawniają się od razu. Podczas gdy dziecko pozytywnie przechodzi test Apgar i wydaje się zdrowe, w jego organizmie mogą zachodzić niebezpieczne procesy degradacyjne.

Jakie objawy mogą wskazywać na zaburzenia układu nerwowego u niemowląt? Oto 10 charakterystycznych symptomów:

• brak odruchu ssania,
• brak zainteresowania otoczeniem,
• nadmierna nerwowość lub wręcz przeciwnie – nadmierna senność,
• nietypowe odruchy, np. dziwne prężenie się i wyginanie ciała,
• opóźniony rozwój – brak postępów samodzielnym poruszaniu się, zaburzenia w rozwoju mowy,
• powtarzające się drżenie kończyn,
• trudności w karmieniu,
• układanie główki asymetrycznie,
• zaburzenia napięcia mięśniowego, np. wiotkość ciała lub nadmierne napinanie,
• zaburzenia w rozwoju mowy.

Jeśli rodzice zaobserwowali u dziecka któryś z powyższych objawów, konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza pediatry.

👶 Zaburzenia układu nerwowego u niemowląt – na co jeszcze zwrócić uwagę?

Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt, np. wskutek choroby metabolicznej, mogą dawać wiele niejednoznacznych objawów i podszywać się pod inne schorzenia. Wśród niepokojących oznak, poza wymienionymi powyżej, należy także wymienić:

• brak apetytu,
• częste dolegliwości gastryczne – biegunki, kolki, ulewanie, wymioty,
• opóźniony wzrost i słabe przybieranie na wadze,
• większa podatność na infekcje.

Zaobserwowanie u dziecka którejś z powyższych oznak również powinno skłaniać do wizyty u lekarza pediatry.

👶 Podejrzenie uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – co robić?

Jeśli zaszło podejrzenie uszkodzenia układu nerwowego u niemowlaka, niezbędna jest dalsza diagnoza. U malucha warto wtedy wykonać badania obrazowe, testy psychologiczne oraz badania DNA.

👶 Uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt – jakie badania wykonać, by poznać ich przyczynę?

Najlepszym sposobem na wykrycie zapisanej w genach choroby, która przyczyniła się do uszkodzenia układu nerwowego u niemowląt, są testy DNA. Szczególnie polecane badanie to tzw. badanie eksomu WES. Badanie pozwala zidentyfikować wszystkie znane obecnie choroby metaboliczne, które mogą stanowić przyczynę opóźnionego rozwoju. Test potrafi wykryć także szereg innych chorób genetycznych, które mogą dawać niebezpieczne powikłania.

Poza testem WES rodzice mogą wykonać także mniej kompleksowe badania genetyczne, np. test DNA w kierunku łamliwego chromosomu X (badanie FRAX) lub badanie kariotypu (analizę submikroskopowych zmian w chromosomach). Im szerszy zakres badania genetycznego, tym większe są szanse na to, że uda się zawczasu poznać przyczynę zaburzeń układu nerwowego u niemowlaka i następnie – wdrożyć odpowiednie leczenie, które uratuje rozwój malucha.