Co może powodować nadpobudliwość i problemy z koncentracją u dziecka?

Rodzice i nauczyciele coraz częściej obserwują u dzieci nadpobudliwość, deficyty uwagi i impulsywność emocjonalną. Jeśli ten problem dotyczy także Twojego dziecka, zastanów się, jak produkty zbożowe wpływają na intensywność tych zachowań.

Badania ostatnich 10 lat wskazują jednoznacznie na wpływ odżywiania na funkcjonowanie mózgu. Jedną z przyczyn pobudzenia u dzieci mogą być niedobory witamin i mikroelementów wynikające z niewłaściwego wchłaniania tych substancji w konsekwencji nieleczonej celiakii – trwałej genetycznej nietolerancji glutenu.

Celiakia powodem problemów emocjonalnych

Spowodowany celiakią przewlekły stan braku równowagi w całym organizmie skutkuje nieprawidłowym wchłanianiem substancji odżywczych i prowadzi do wielu objawów, których na pozór nie wiążemy z jedzeniem. Nietypowe objawy celiakii to m.in. zmienność nastrojów, nadpobudliwość, problemy z koncentracją czy wybuchy agresji u Twojego dziecka.

Nie lekceważ tych symptomów – przyczyną tych wszystkich zachowań może być trwała nietolerancja pokarmowa na gluten, czyli celiakia.

Objawy celiakii

Celiakia jest genetyczną chorobą zapalną przewodu pokarmowego o podłożu autoimmunologicznym (wyniszczającym organizm). Schorzenie miewa postać utajoną i nie daje żadnych objawów lub jego symptomy kojarzone są z inną chorobą (np. z ADHD).

Czasem pacjenci skarżą się na biegunkę, bóle brzucha i wzdęcia, ale także na zaburzenia hormonalne czy moczowo-płciowe (np. spadek libido, problemy z potencją, poronienia), objawy ze strony układu nerwowego, osteoporozę (również wczesną), osłabienie mięśni oraz niedobory związane z niedostatecznym wchłanianiem składników pokarmowych (np. powodujące anemię).

U dzieci często są to także niska waga i wzrost. Choroba ta jest też przyczyną wypadania włosów, łamliwości paznokci, bólu i obrzęku stawów czy problemów ze skórą.

Do czego prowadzi nieleczona celiakia?

Dzieci przewlekle chore cechuje wyższy poziom zachowań antyspołecznych niż u zdrowych rówieśników. Objawia się to brakiem kontroli własnych zachowań oraz agresją w stosunku do rodzeństwa czy kolegów i koleżanek w szkole lub przedszkolu. Wskaźnikami takiej postawy są także płaczliwość, przygnębienie, unikanie wszelkiego rodzaju trudności, zależność od innych oraz tendencje do reakcji lękowych spowodowane brakiem pewności siebie i niską odpornością na stres. Nieleczona celiakia prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego jelit. Utrudnia to normalny rozwój i utrzymanie dobrego samopoczucia.

Diagnostykę celiakii warto rozpocząć od testu DNA

Celiakia może bowiem wystąpić tylko u tych osób, które mają geny za nią odpowiedzialne: HLA DQ2 i/lub HLA DQ8. Test DNA pozwala jednoznacznie wykluczyć ich obecność, wykluczając jednocześnie możliwość zachorowania teraz i w przyszłości. Z kolei potwierdzenie obecności genów jest wskazaniem do dalszej diagnostyki obejmującej m.in. badanie przeciwciał.

Test DNA wykonywany jest bezboleśnie. Do badania pobiera się wymaz z buzi dziecka. W komórkach nabłonkowych, w ślinie dziecka osadzonej wewnątrz buzi, znajduje się materiał genetyczny naszego malucha.

Wynik badania nie jest wyrokiem

Warto wiedzieć, że postawienie właściwej diagnozy ułatwia znalezienie przyczyny roztargnienia i nadruchliwości dziecka. Świadomość tego, z jakiego powodu boryka się ono z problemami z nawiązywaniem właściwych relacji społecznych, może być „światełkiem w tunelu”, początkiem właściwej drogi w podróży do poprawienia dobrostanu malucha.

Celiakia jest poważną chorobą, ale jeśli odpowiednio wcześnie zostanie wykryta, jej skutki mogą być wyeliminowane niemal w 100%. Jedyną formą leczenia jest odpowiednia dieta bezglutenowa, wprowadzona pod ścisłą kontrolą lekarza lub dietetyka. Rodzice dzieci ze specyficznymi problemami wychowawczymi po zdiagnozowaniu celiakii obserwują znaczną poprawę w zachowaniu swoich pociech.

Jedno badanie, które pozwala sprawdzić wiele objawów

Badanie WES jest wykorzystywane w diagnostyce  genetycznych przyczyn autyzmu i zaburzeń rozwoju intelektualnego, padaczek, chorób neurologicznych, kardiologicznych, hematologicznych, zaburzeń odporności, czy chorób metabolicznych. Badanie WES może być wskazane również w sytuacji, w której u dziecka istnieje wiele niespecyficznych objawów, a ich przyczyny nie udało się do tej pory ustalić.

Test WES daje również cenne informacje dotyczące ryzyka zachorowania na zaburzenia genetyczne w przyszłości (nawet jeżeli nie doszło jeszcze do rozwoju ich objawów). Może być więc wykonywany jako test profilaktyczny lub prekoncepcyjny  – podczas planowania potomstwa.

W każdej komórce naszego ciała znajduje się DNA, a w nim około 23 000 genów – badanie WES sprawdza je wszystkie.