Skok rozwojowy u dziecka – kiedy występują i czego można się po nich spodziewać?

Skoki rozwojowe u dziecka u niemowlaka wynikają z gwałtownych zmian, jakie zachodzą w jego układzie nerwowym. Co to takiego skok rozwojowy? Kiedy można się go spodziewać i jak postępować, gdy się pojawi? Podpowiadamy.

Spis treści:

Skok rozwojowy – co to takiego?
Skok rozwojowy – kiedy się pojawia?
Skoki rozwojowe – jak się objawiają?
Skok rozwojowy – ile trwa i co robić, gdy się pojawi?

Skok rozwojowy – co to takiego?

Czym jest skok rozwojowy? Tak holenderscy naukowcy, biolog Frans Plooij oraz psycholożka i antropolożka – Hetta van de Rijt nazwali okresy regresji w rozwoju naczelnych, po których dochodzi do opanowania zupełnie nowej umiejętności [1]. Skoki rozwojowe badane początkowo u szympansów zostały zaobserwowane także u ludzi [2] [3].

Skok rozwojowy – kiedy się pojawia?

Skoki rozwojowe u niemowląt występują przede wszystkim w ciągu pierwszego roku życia malucha [2]. Pierwszy z nich ma miejsce w 5. tygodniu życia, kiedy niemowlę zaczyna interesować się przedmiotami i dźwiękami oraz reaguje na dotyk i zapach – to właśnie skok rozwojowy. Kiedy pojawia się druga wyraźna zmiana w życiu malucha? Frans Plooij zauważył, że ma to miejsce około 8. tygodnia życia, kiedy niemowlę zaczyna zmieniać pozycję ciała, obserwuje wyraz twarzy innych ludzi, a także dotyka rączkami przedmiotów [1].

Kolejne skoki rozwojowe wg. badacza to [1]:

• 3. miesiąc życia – niemowlak podąża wzrokiem za źródłem dźwięku, reaguje na ton głosu oraz odpowiada uśmiechem na uśmiech,
• 5. miesiąc życia – dziecko reaguje na własne imię, śmieje się i chętnie obserwuje otaczający go świat,
• 6. miesiąc życia – dziecko zaczyna rozumieć relacje pomiędzy rzeczami,
• 8/9. miesiąc życia – dziecko zaczyna kategoryzować i grupować przedmioty,
• 10. miesiąc życia – dziecko podejmuje próby konstruowania obiektów.

Po ukończeniu 1. roku życia także następuje skok rozwojowy. Kiedy? Wg Plooij ma to miejsce kilka razy, około [1]:

• 13-14. miesiąca życia, kiedy dziecko zaczyna rozumieć schematy przyczynowo-skutkowe,
• 16. miesiąca życia, kiedy maluch zaczyna poznawać konsekwencje swoich zachowań,
• 18-19. miesiąca życia, kiedy – dziecko dostosowuje swoje zachowanie do konkretnych sytuacji.

Skoki rozwojowe – jak się objawiają?

Po czym poznać, że zbliża się skok rozwojowy? Charakterystyczne objawy to nagłe pogorszenie samopoczucia, drażliwość i płaczliwość oraz większa potrzeba kontaktu fizycznego z rodzicem [4].

Skok rozwojowy – ile trwa i co robić, gdy się pojawi?

Skok rozwojowy u niemowlaka może trwać od kilku dni do nawet kilku miesięcy, w zależności od wieku malucha [4]. W sytuacji, gdy się pojawi, rodzice powinni przede wszystkim uzbroić się w cierpliwość oraz zapewnić dziecku dużo bliskości. Należy przy tym uważać, aby nie pomylić zmian w zachowaniu niemowlaka z objawami chorobowymi i zaburzeniami rozwoju – w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem pediatrą i wykonać badania dla dzieci.

Źródła:

1. van de Rijt-Plooij, H., & Plooij, F. X. Infantile regressions: Disorganization and the onset of transition periods. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 10: 129-149 (1992).

2. Sadurní M, Rostan C. Regression periods in infancy: a case study from Catalonia. The Spanish Journal of Psychology 5(1): 36-44 (2002).

3. Sadurni M, Pérez Burriel M, Plooij FX. The temporal relation between regression and transition periods in early infancy. he Spanish Journal of Psychology 13(1): 112-26 (2010).

4. https://mamaginekolog.pl/dziecko/rozwoj-dziecka/skoki-rozwojowe/

5. https://mamotoja.pl/ktory-skok-rozwojowy-jest-najgorszy,wazne-etapy-w-rozwoju-niemowlaka-artykul,31720,r1p1.html