Wzdęcia u dziecka – co je powoduje? Jak się z nimi uporać?

Gazy to naturalne zjawisko, występujące u dzieci i dorosłych. Jeśli jednak Twoje dziecko cierpi zbyt często z powodu dolegliwości gastrycznych, warto zainteresować się jego układem pokarmowym. Wzdęcia u dziecka mogą świadczyć o poważnej chorobie – poznanie ich przyczyny jest więc ważne z dwóch powodów – aby pomóc dziecku pozbyć się nieprzyjemnych objawów oraz, by uchronić je przed groźnymi powikłaniami (np. nieleczonej celiakii).

Wzdęcia u dziecka – jaka jest ich najczęstsza przyczyna? Jak się z nimi uporać?

Jedną z najczęstszych przyczyn wzdęć u dziecka jest połykanie powietrza w czasie jedzenia, będące konsekwencją zbyt szybkiego spożywania pokarmu. Aby tego uniknąć, należy uczulić dziecko, by jadło powoli i spokojnie.
Ważne jest, by w czasie jedzenia zamykać usta i dokładnie przeżuwać każdy kęs. Ponieważ jedną z częstych przyczyn jest także przyjmowanie zbyt dużych porcji pokarmu, w ciągu dnia powinno się przyjmować pokarmy częściej, ale za to w mniejszych porcjach.

Czy produkty mączne i mleczne mogą powodować wzdęcia u dziecka?

Do nadmiernej produkcji gazów w układzie pokarmowym może się przyczynić źle skomponowana dieta. Działanie wzdymające mają między innymi produkty mączne i zbożowe, takie jak otręby, makarony, kasze, czy musli. Problemy żołądkowe mogą się powtarzać także po spożyciu mleka i produktów mlecznych.

Wzdęcia u dziecka – co jeszcze może je powodować?

Wzdęcia mogą towarzyszyć antybiotykoterapii oraz wynikać z nadmiernego spożycia takich produktów jak warzywa strączkowe, jajka, kukurydza, otręby lub grzyby.

Inne przyczyny wzdęć, to:

• nadmierne żucie gumy,
• picie niewystarczających ilości wody,
• picie w dużych ilościach słodkich napojów gazowanych,
• prowadzenie stresującego i siedzącego trybu życia,
• spożywanie tłustych i smażonych potraw.

Do wzdęć mogą się także przyczynić:

• zespół napięcia przedmiesiączkowego,
• niedrożność jelit i problemy z wydalaniem gazów,
• choroby wątroby, trzustki, jelita grubego lub dróg żółciowych,
• choroby ośrodkowego układu nerwowego.

Aby uporać się z przykrymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego i pomóc dziecku, przede wszystkim należy dowiedzieć się, jaka jest dokładna przyczyna wzdęć.

Czy wzdęcia u dzieci mogą być objawem nietolerancji pokarmowych?

Dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą świadczyć o wrodzonej nietolerancji pokarmowej. Do wystąpienia takich objawów, jak ból brzucha, biegunka i wzdęcia, przyczyniają się bowiem często nietolerancja laktozy lub nietolerancja glutenu (celiakia).

Nietolerancja laktozy polega na tym, że organizm dziecka nie potrafi produkować enzymu laktazy, odpowiedzialnego za trawienie laktozy. W rezultacie za każdym razem, gdy spożyje ono produkty mleczne, niestrawione resztki fermentują w jelitach i powodują nieprzyjemne objawy.

Z kolei celiakia, czyli uwarunkowana genetycznie nietolerancja glutenu , to choroba autoagresywna. Pojęcie to oznacza, że w wyniku choroby układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które są skierowane przeciwko własnym tkankom i powodują uszkodzenia. W przypadku celiakii do wywołania stanu zapalnego dochodzi po spożyciu produktów mącznych (zawierających gluten).

Najbardziej charakterystycznymi objawami celiakii są problemy ze strony układu pokarmowego, w tym między innymi wzdęcia. Jeśli podejrzewamy celiakię u dziecka, bardzo istotna jest szybka diagnoza. W wyniku niestosowania właściwej diety u chorego dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych. Nieleczona, nietolerancja pokarmowa może doprowadzić do niedożywienia organizmu i zaburzyć rozwój malucha.

Dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą ustąpić po wykluczeniu z diety szkodliwych produktów
Leczenie nietolerancji pokarmowych polega na wprowadzeniu w życie odpowiedniej diety. Aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, chory powinien wyeliminować z diety te składniki, których jego organizm nie trawi (np. gluten). By jednak można było wdrożyć taką dietę w życie, bez szkody dla pacjenta, konieczna jest konsultacja z lekarzem specjalistą.

W celu sprawdzenia, czy wzdęcia mogą być spowodowane trwałą nietolerancję glutenu lub nietolerancją laktozy można wykonać proste badanie genetyczne. Wynik takiego badania nie potwierdzi celiakii, ale pozwoli lekarzowi wykluczyć chorobę , co znacznie ułatwi diagnozę.

Uwaga: popularne testy IgG stosowane w przypadku nietolerancji pokarmowych nie są w stanie wykryć nadwrażliwości na gluten. Ich skuteczność nie została potwierdzona naukowo [1], dlatego nie należy opierać diagnozy o testy IgG.

Aby uporać się z dokuczliwymi objawami ze strony układu pokarmowego (takimi jak wzdęcia), należy poznać ich dokładną przyczynę. Badania genetyczne to badania, na których wynik nie wpływają czynniki zewnętrzne (takie jak dieta lub stadium nietolerancji). Warto od nich rozpocząć diagnostykę, by uniknąć błędu diagnostycznego i móc zaplanować dalsze działania. Gdy u malucha wykryta zostanie nietolerancja pokarmowa, w konsultacji z lekarzem wdrażana jest specjalna dieta eliminacyjna. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym także wzdęcia, ustąpią po wykluczeniu z diety tych produktów, które szkodzą dziecku.