Badania dowodzą, że nawet połowa osób chorujących na Hashimoto może posiadać również geny odpowiedzialne za celiakię (trwałą nietolerancję glutenu). W ich przypadku wprowadzenie diety bezglutenowej daje szansę na cofnięcie się objawów choroby Hashimoto. Co łączy oba te schorzenia? No i jak to możliwe, że za pomocą jednej diety możemy leczyć dwie choroby jednocześnie?
Celiakia i choroba Hashimoto mają ze sobą wiele wspólnego…
Przede wszystkim obie są chorobami autoimmunologicznymi i mają podłoże genetyczne. Ponadto zarówno celiakia, jak i choroba Hashimoto częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Obie choroby mogą mieć też charakter rodzinny (być dziedziczne). To jednak nie wszystko. Okazuje się, że celiakia i choroba Hashimoto działają na siebie aktywująco. Co to oznacza?
Trwała nietolerancja glutenu będzie sprzyjać wystąpieniu choroby Hashimoto. Z kolei obecność Hashimoto wiąże się z 10-krotnie wyższym ryzykiem zachorowania na celiakię. Co więcej, obie choroby będą miały także wiele wspólnych objawów. Zarówno w przebiegu celiakii, jak i Hashimoto mogą pojawić się: zmęczenie, ospałość, spadek wagi, stany lękowe i depresja, dekoncentracja, wypadanie włosów, bóle kości i stawów problemy gastryczne czy skórne. Czym zatem celiakia różni się od choroby Hashimoto?
Ciekawy artykuł: Nietolerancje pokarmowe u dzieci – czym są i jak z nimi walczyć?
Celiakia niszczy jelita, choroba Hashimoto tarczycę…
Celiakia jest uznawana za najpoważniejszą nietolerancję pokarmową. Składnikiem, którego organizm nie toleruje jest gluten (białko występujące m.in. w ziarnach pszenicy, żyta, jęczmienia i w niewielkim stopniu także owsa). Organizm osoby chorej na celiakię postrzega gluten jako toksynę, zaczyna więc produkować przeciwciała, które mają go zniszczyć. Niestety przy okazji niszczą one też kosmki jelitowe, niewielkie wypustki odpowiedzialne za wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia, suplementów diety oraz leków. Brak leczenia celiakii skutkuje niedoborem witamin i minerałów. Wiąże się z licznymi objawami, a w dalszej perspektywie również powikłaniami w postaci osteoporozy, niepłodności, nawracających poronień czy nowotworów.
Hashimoto atakuje z kolei tarczycę. Choroba prowadzi do stanu zapalnego tego narządu, co skutkuje niedoczynnością (a wcześniej też nadczynnością) tarczycy. Początkowo tarczyca może się powiększyć z powodu nadmiernej produkcji hormonów. Pojawia się tzw. wole. Następnie poziom hormonów tarczycowych wyraźnie spada, a narząd zmniejsza swoją objętość.
Osobie chorej ciągle jest zimno, jej skóra staje się sucha i szorstka. Typowy dla tego schorzenia jest też nagły wzrost wagi. Choroba Hashimoto, podobnie jak trwała nietolerancja glutenu, może być przyczyną zaburzeń płodności i problemów z utrzymaniem ciąży. Dlatego też diagnoza często stawiana jest dopiero wtedy, gdy starania o dziecko nie przynoszą rezultatu.
Hashimoto a dieta bezglutenowa – czy musisz wyeliminować gluten?
Badania naukowe dowiodły, że rozpoznanie celiakii i wprowadzenie diety bezglutenowej może spowodować cofnięcie się objawów choroby i poprawić funkcjonowanie tarczycy. Czy Hashimoto a dieta bezglutenowa zawsze idą jednak w parze, jak mówi się bardzo często? Nie. Wyeliminować gluten powinny tylko osoby ze zdiagnozowaną celiakią.
Z diagnostyką celiakii nie jest jednak taka prosta sprawa. Ze względu na liczne i dość nietypowe objawy trwała nietolerancja glutenu jest chorobą trudną do rozpoznania. Choć występuje u ok. 400 000 Polaków, to aż 95% chorych nie wie o swojej chorobie.
Najskuteczniejszą metodą diagnostyczną jest test genetyczny. Dlaczego? Ponieważ do wystąpienia celiakii niezbędna jest obecność określonego układu genów (HLA-DQ2 i/lub HLA-DQ8). Test DNA wykrywa te geny, a tym samym całkowicie wyklucza chorobę lub potwierdza ją z dużym prawdopodobieństwem. Badanie genetyczne na celiakię jest rekomendowane u wszystkich osób ze stwierdzoną chorobą Hashimoto.
Przeczytaj też: Życie bez glutenu
A co, jeśli jesteśmy już na diecie bezglutenowej?
Czy w takim przypadku opłaca się w ogóle wykonywać badanie? Tak, ponieważ od jego wyniku zależy, czy produkty bezglutenowe będziemy musieli wyeliminować na zawsze, czy tylko na jakiś czas. Osoba chora na celiakię musi unikać glutenu już do końca życia, z kolei osoba mająca jedynie nadwrażliwość na gluten, tylko do pewnego momentu. Warto dodać, że dieta bezglutenowa nie jest dietą dobrą dla wszystkich. Nawet jeśli chorujemy na Hashimoto, ale nie mamy celiakii, to dieta bezglutenowa nie będzie miała sensu, a nawet może być szkodliwa.